Azərbaycan artıq yeni quruculuq mərhələsinə qədəm qoyub. Ən önəmlisi isə, işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə bərpa işlərinin görülməsidir ki, bu da sistemli şəkildə həyata keçirilir.
Sfera.az bildirir ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə məskunlaşma 4 mərhələdə aparılacaq. Birinci mərhələdə minalardan təmizlənmə, dəymiş ziyanın qiymətləndirilməsi; ikinci mərhələ infrastrukturun formalaşdırılması, həmçinin kommunal xidmətlərə əlçatanlığın təmin edilməsi üçün xüsusi şəbəkənin yaradımasıdır. Üçüncü mərhələ sosial və və inzibati binaların inşa edilməsi və dördüncü mərhələ vətəndaşlarımızın dədə-baba yurdlarına qayıtması və məskunlaşmasıdır.
Eyni zamanda işğaldan azad olunmuş ərazilərə Böyük Qayıdış Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2021-ci il 2 fevral tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”də öz əksini tapıb.
Maraqlıdır, “Böyük Qayıdış” prosesi hazırda hansı mərhələdədir?
Bununla bağlı Milli Məclisin deputatı Cavid Osmanov saytımıza açıqlamasında xatırladıb ki, Azərbaycan Vətən Müharibəsində parlaq qələbə qazandıqdan dərhal sonra prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə yenidənqurma və bərpa işlərinə start verilib:
“Əlbəttə, burada bəzi maneələr də var. Ermənistan tərəfi Azərbaycanın tarixi torpaqlarını işğal altında saxladıqları müddətdə birincisi, böyük vandallıq nümayiş etdiriblər, daşı daş üstdə qoymayıblar, bütün infrastruktur məhv olunub, evlər, sosial obyektlər, tarixi dini abidələr dağıdılıb və.s. Bildiyiniz kimi Ermənistan burada minlərlə, onminlərlə minalar basdırıb. Düzdür, indi üç rayonumuzun minalanmış xəritələri təqdim olunub – Ağdam, Füzuli, Zəngilan. Bu da yenidənqurma və bərpa işlərini həyata keçirmək üçün vaxt baxımından prosesləri daha da sürətləndirəcək.
Prezident İlham Əliyev ölkənin birinci vitse prezidenti Mehriban Əliyeva ilə birlikdə işğaldan azad olunmuş ərazilərə dəfələrlə səfərlər edib. Burada çoxlu sayda infrastruktur layihələrinin təməlqoyma mərasimi, işlərin gedişi ilə tanış olublar. Artıq Ağdam rayonun baş planı da təsdiqləndi, işlərə start verildi. Həmçinin ölkə başçısı tərəfindən Zəngilan rayonunun Ağalı kəndi ərazisində “ağıllı kənd” layihəsinin təməli qoyulub və tikinti işləri davam etdirilir. Elektrik enerjisi təminatında, istilik məsələsi, təbii qaz xətlərinin çəkilməsi, xüsusən yol infrastruktrunun bərpası istiqamətində də çalışmalar gedir. Füzulidə beynəlxalq hava limanının tikintisinə başlanılıb. Proses indiki mərhələdə infrastrukturun, o cümlədən mədəni və tarixi abidələrimizin bərpası istiqamətində gedir”.
Müsahibimiz qeyd edib ki, “Böyük Qayıdış” prosesində Azərbaycana dost olan ölkələrin şirkətləri də iştirak edirlər: “Prezidentin də həmin ərazilərə səfərləri onu göstərir ki, bütün görülən işlər ölkə başçısının tam nəzarətindədir və mümkün olduğu qədər sürətlə həyata keçirilir. Əlbəttə, biz o ərazilərin dağıdılmış vəziyyətini dəfələrlə görmüşük. Həmçinin yerli və xarici mətbuat nümayəndələri orada olub, hər biri işğal altından təmizlənmiş ərazilərimiz haqqında geniş məlumatlar təqdim ediblər. Buranın yenidən qurulması və bərpası işi çox böyük fəaliyyət, vaxt tələb edir. Bir sözlə, infrastruktur layihələr indi böyük həcmlə həyata keçirilir”.
Millət vəkili Azər Badamov saytımıza açıqlamasında deyib ki, hazırda işğaldan azad olunmuş ərazilərin yenidənqurması və bərpası işləri sürətlə aparılır:
“Həmin ərazilərdə infrastrukturun formalaşdırılması istiqamətində işlər gedir. Yəni, yol infrastrukturu yenidən qurulur, müasir yollar inşa edilir. Hətta bu il “Zəfər yolu”nun açılışı da olacaq. Digər tərəfdən beynəlxalq hava limanı tikilir, bu il Füzuli hava limanında ilk təyyarələrin qəbulu baş tutacaq. İnsanların qayıtması üçün yaşayış məntəqələri müasir səviyyədə tikilir. Eyni zamanda mədəniyyət mərkəzi olan Şuşa bərpa edilir. Bura həm müasirliyi, həm də qədimliyi özündə əks etdirən şəhərə çevrilmək üzrədir.
Digər yaşayış məntəqələrimizdə də minalardan təmizlənmə işləri aparılmaqdadır. Artıq üç rayonun minalanmış ərazilərinin xəritələri Azərbaycana təhvil verilib və bu, işimizi daha da sürətləndirəcək. Hər bir istiqamətdə tikinti, quruculuq işləri gedir və bu gün işğaldan azad olunmuş ərazilərimiz tikinti meydançasına çevrilib. Həm yerli, həm də xarici şirkətlər orada fəaliyyət göstərirlər. Görülən işlərin sayı-hesabı yoxdur, sadalamaqla bitirmək olmaz. İşlər geniş şəkildə həyata keçirilir. Məqsəd isə birdir – işğaldan azad olunmuş əraziləri yaşayış üçün daha müasir formada yenidən qurmaq, qaçqın-köçkün həyatı keçirmiş insanları qaytarmaq və onların rahat, firavan həyat şəraitini təmin etmək”.
Digər müsahibimiz deputat Naqif Həmzəyev isə bildirib ki, işğal edilmiş torpaqlar azad edildikdən sonra prezident İlham Əliyevin birbaşa nəzarəti altında ərazilərə qayıdış proqramını uğurla həyata keçirmək üçün fəaliyyətlərə başlanıldı:
“İlkin olaraq, bu ərazilərdə dəymiş ziyanın qiymətləndirilməsi, “ağıllı kənd”, “ağıllı şəhər” layihələrinin reallaşdırılması üçün hazırlıq işləri görüldü. Ölkə başçısının çıxışlarında qeyd etdiyi kimi, Qarabağa qayıdış proqramında dost ölkələrin şirkətlərinin yaxından iştirakına icazə veriləcəkdi və belə də oldu. Bildiyiniz kimi, həm Türkiyə, həm İtaliya, İsrail, İngiltərə, Pakistan və digər ölkələrin şirkətləri bu proseslərə cəlb edildi. Yol infratruktur, elektrik və digər alternativ enerji ilə əlaqədar olaraq layihələndirmə işləri həyata keçirilir. Prezident İlham Əliyev, birinci vitse prezident Mehriban Əliyeva övladları ilə birlikdə dəfələrlə Qarabağa səfərlər edib, açılışda, təməlqoyma mərasimlərində iştirak ediblər. Zəfərdən 7 ay keçməsinə baxmayaraq, Qarabağa qayıdış layihəsi uğurla icra edilir.
Ancaq bir məsələni də etiraf etmək lazımdır ki, bu ərazilər uzun illərdir ermənilər tərəfindən insan və tank əleyhinə minalarla zərərsizləşdirilib. Burada təhlükə daha da böyükdür. Qayıdışın təmin edilməsi üçün ərazilərin minalardan təmizlənməsi vacib idi, ərazinin böyük olması və xəritələrin bizdə olmaması prosesi ləngidirdi. İlham Əliyevin növbəti diplomatik uğurlarından biri də odur ki, biz həm Ağdam, həm də Füzuli, Zəngilanda minalanmış ərazilərin xəritəsini düşməndən aldıq. Nəticə etibarilə, ərazilərə qayıdış proqramı sürətlə həyata keçiriləcək. O cümlədən, məhz Şuşada “Xarı Bülbül” festivalının baş tutması, qardaş ölkənin prezidenti Rəcəp Tayyip Ərdoğanın böyük türk nümayəndə heyəti ilə buraya səfəri, “Şuşa Bəyannaməsi”nin imzalanması Qarabağa qayıdışı sürətləndirir və Zəngəzur dəhlizinin ən qısa zamanda fəaliyyətə başlaması ilə bağlı artıq siqnalları verilir. Bu baxımdan zəfərin bir illiyi ərəfəsində yenidən çox maraqlı xəbərlərin şahidi olacağıq. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında soydaşlarımızı öz dədə-baba yurdlarına qaytara biləcəyik və torpaqlarımızda rahat yaşayacağıq”.