Könül Süleymanova,
Gəncə şəhəri, 7 saylı tam orta məktəbin direktor müavini
20 Yanvar Qırğını, 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə Sovet İttifaqının silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində dinc əhaliyə qarşı həyata keçirdiyi kütləvi repressiyalar nəticəsində baş vermiş faciəvi hadisədir. Bu hadisə Azərbaycanın müstəqillik yolunda ən mühüm dönüş nöqtələrindən biri hesab olunur.
1980-ci illərin sonlarında Sovet İttifaqının zəifləməsi və Mikhail Qorbaçovun “yenidənqurma” siyasəti milli azadlıq hərəkatlarına təkan verdi. Azərbaycanda da Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı etirazlar artırdı. Ermənilərin Qarabağda ərazi iddiaları və Sovet rəhbərliyinin bu məsələdə tərəfkeş mövqeyi Azərbaycan cəmiyyətində narazılığı gücləndirdi.
1990-cı ilin yanvarında Bakıda genişmiqyaslı xalq etirazları başladı. Azərbaycan xalqı müstəqillik tələb edirdi. Lakin Sovet rəhbərliyi bu hərəkata zorla cavab verdi və Bakıya qoşun yeridildi.
19 yanvar gecəsi Sovet ordusu şəhərə daxil olaraq dinc əhaliyə qarşı hərbi texnika və ağır silahlardan istifadə etdi. Tankların və avtomatların gücü ilə etirazçılara qarşı amansız hücumlar təşkil edildi. Nəticədə, 147 nəfər həlak oldu, yüzlərlə insan yaralandı, itkin düşdü və həbs edildi. Şəhərin müxtəlif yerlərində qanlı hadisələr baş verdi.
Sovet ordusunun müdaxiləsi nəticəsində təkcə Bakı deyil, Azərbaycanın digər bölgələrində də faciə yaşandı. Xalqın milli azadlıq hərəkatını boğmaq üçün həyata keçirilən bu qırğın əslində müstəqillik uğrunda mübarizənin daha da güclənməsinə səbəb oldu.
20 Yanvar faciəsi Azərbaycan xalqının yaddaşında həm kədərli, həm də qürurverici bir gün kimi qaldı. Bu hadisə Sovet rejiminin qəddarlığını bir daha sübut etdi və müstəqillik hərəkatının əsas təməl daşlarından birinə çevrildi.
1991-ci ildə Azərbaycanın müstəqilliyini bərpa etməsi ilə 20 Yanvar şəhidlərinin xatirəsi əbədiləşdirildi. Hər il 20 yanvar tarixi “Ümumxalq Hüzn Günü” kimi qeyd edilir və şəhidlərin məzarları Ziyarətgah olaraq yad olunur.
20 Yanvar şəhidlərinin dəfn olunduğu Şəhidlər Xiyabanı Bakıda xalqın azadlıq mübarizəsinin simvolu kimi qəbul edilir. Hər il on minlərlə insan bu xiyabanı ziyarət edərək şəhidlərin ruhuna dualar edir və onların xatirəsini ehtiramla yad edir.
20 Yanvar Qırğını, Azərbaycan xalqının müstəqillik uğrunda apardığı mübarizənin parlaq nümunəsi olaraq tarixdə qalacaqdır. Bu gün Azərbaycanın azad və müstəqil bir dövlət kimi mövcudluğu həmin şəhidlərin qanı bahasına qazanılmışdır.